Son yıllarda iklim değişikliği ve küresel ısınma nedeniyle daha agresif ve yıkıcı hale gelen orman yangınlarıyla mücadelede mevcut ormanlarımızın, kırsal ve yerleşim alanlarının daha az zarar görmesi amacıyla yangınların erken tespiti ile erken ve etkili müdahale yapılabilmesini amaçlamaktadır. Program 31/10/1985 tarih ve 3234 sayılı kanunun 2/a maddesi gereğince yürütülmektedir.
Kapasite artışı ve yoğun teknoloji kullanımı ile orman yangınlarıyla mücadelede çalışan Orman Genel Müdürlüğü personelinin yangınları yönetme ve müdahale kapasiteleri geçmişe oranla ciddi bir artış kaydetmiş, gelecek yıllarla ilgili inovatif çalışmalarında bir altlığı oluşturulmuştur. Yapılan çalışmalarla ülkemizde orman yangınlarıyla mücadele görevini yürüten Orman Genel Müdürlüğü, aynı hizmetleri yapan diğer ülkelerin kurumları arasında en gelişmiş teknoloji ve kapasite kullanan kurumlardan bir tanesi olmuştur. Bu haliyle birçok ülkeye de model olmuştur. Kullanılan teknoloji tecrübeli ve bilgili OGM personelince sürekli geliştirilecek ve orman yangınlarına mücadele çalışanlarının hizmetine sunulmaya devam edecektir.
Teknolojik Gelişmelerin Orman Yangınlarıyla Mücadelede Kullanılması
Küresel ısınma ve iklim değişikliği nedeniyle daha agresif ve yıkıcı hale gelen orman yangınlarıyla mücadele amacıyla önleme çalışmalarının yanında mevcut söndürme kapasitesinin ciddi miktarlarda artırılması ve teknolojik olarak daha üstün araç ve ekipmanların kullanılması ile mücadelede çok daha etkin bir safhaya geçilmiştir. Bu uygulamalarla orman yangınlarının ekolojik ve ekonomik zararları ciddi manada düşürülmüştür. Başta orman yangınlarına 1. derecede hassas alanlar olmak üzere ülkemizin tamamında kapasite artışı ve teknolojik olarak daha üstün araç ve ekipmanların kullanımı yaygınlaştırılmıştır. Konu ile ilgili kapasite artışı ve güncel teknolojik gelişmelere uygun çalışmalara önümüzdeki yıllarda da devam edilecektir. Orman kaynaklarının sürdürülebilirliği, biyolojik çeşitliliğin korunmasına ve sürdürülebilirliğine bağlıdır. Bu çalışmalar kapsamında başta orman içi ve kenarında yaşayan orman köylülerimiz olmak üzere tüm ülke vatandaşlarımız daha güvenli ve daha sağlıklı bir ortamda yaşama imkânı bulacaklardır. 2002 yılında 580 adet olan arazöz sayımız son 20 yılda iki katından fazla arttırılarak bugün 1350 adede ulaştırılmıştır. Yeni alınan arazözler gerek kapasite ve gerek teknolojisi itibarıyla çok daha yetenekli teknoloji harikası araçlardan oluşmaktadır. 2270 adet İlk Müdahale Aracı alınarak bu kapasite artırılmıştır. Tüm hava ve kara araçlarının anlık olarak izlenebildiği Yangın Yönetim Sistemi kullanıma alınmıştır. 2002 yılında 19 hava aracı ile yürütülen çalışmalar 2022 yılında 75 hava aracı ile yürütülür hale gelmiştir. Doğal su kaynaklarımıza ilaveten kara ve hava araçlarının etkinliğini artırmak için 500 tondan büyük kapasiteli 4580 adet havuz-gölet yapılarak hizmete alınmıştır. 2002 yılından önce çalışanlarda kişisel koruyucu donanım malzemeleri kullanılmazken ilk defa çalışanların güvenliği ön plana alınarak, orman yangınlarıyla mücadelede kişisel koruyucu donanım malzemeleri kullanılmaya başlanmıştır. Son 20 yılda gözetleme ve haberleşmede kullanılan 776 adet kulemizde sadece insana dayalı gözetleme yapılırken, bugün bu kulelerden 130 adedi insansız hale dönüştürülerek, 260 adet kamera ile gözetlenmektedir. Bunun dışında orman yangınlarına hassas yerlerde bulunan kamu ve özel kurumlara ait uygun tesislere (JEMUS, GSM operatörleri..) kameralar kurulmaktadır. Yerli ve milli olarak üretilen, üstün teknolojiye sahip İnsansız Hava Araçlarıyla (İHA) gözetleme işinin yapılması, orman yangınlarıyla mücadele çalışmalarında yangın başlangıcı ve yangın sırasındaki görüntülerin teknolojik olarak değerlendirilip erken, etkin ve en tasarruflu olarak orman yangınlarına müdahale edilmesinin sağlanması için 8 adet İHA'dan yararlanılmaktadır. Orman Genel Müdürlüğü, dünyada çok az orman teşkilatında mevcut olan teknik ve teknolojik birikimini, insan kaynakları gücünü, makine öğrenmesi ve yapay zekâ ile birleştirerek çevrimiçi yazılım geliştirmiştir. Kule ve diğer haberleşme tesislerinin enerji ihtiyacının karşılanması amacıyla yenilenebilir enerji kaynaklarından güneş ve rüzgâr enerjisi kullanılarak diğer kişi ve kuruluşlara öncülük edilmiştir. Analog telsiz haberleşme sistemleri yerine günün teknolojisine uygun sayısal telsiz sistemine geçilmiştir. Telsiz haberleşme sistemi ile taşınabilir telefonları aynı platformda görüştürmek üzere yazılım, cihaz ve donanımı kapsayan Yangın-Cell sistemi kullanılmaya başlanılmıştır. 2014 yılında yerli ve milli bir yazılım olan ve Havelsan tarafından yazılımı gerçekleştirlen Orman Yangınlarıyla Mücadele Simülasyonu (OYMES) ile orman yangınlarıyla mücadelede görev alan teknik personelin simülasyonla eğitimleri gerçekleştirilmektedir. Yeni çıkmış bir yangının mevcut meteorolojik şartlar ve topoğrafya üzerinde zaman içerisinde nasıl bir seyir izleyeceği ve hangi ormanlarla yerleşim yerleri için risk oluşturacağı, ideal söndürme için kullanılacak uygun kapasite miktarının belirlenmesi gibi yangın yöneticilerine doğru karar vermelerine yardımcı olabilecek Orman Yangınlarıyla Mücadele Karar Destek Sistemi, Yangın Davranışını Tahmin ve Orman Yangınlarıyla Mücadele Teknik Destek yazılımı 2022 yılında hizmete alınmıştır.